Nietrudno zauważyć, że motywacja jest zjawiskiem złożonym, wielowymiarowym, wymagającym spojrzenia z wielu aspektów i znajomości jej cech wyróżniających. Jedną z pierwszorzędnych cech motywacji jest jej struktura, którą stanowi wiele pojedynczych, przenikających się i nakładających się motywów, wynikających z potrzeb uczących się w procesie przyswajania języka obcego. Uczeń języka obcego, w mniej lub bardziej świadomy sposób, dąży do zaspokojenia następujących potrzeb:

      Kolejną cechą motywacji jest jej zmienność, która jest zjawiskiem normalnym. Dużą rolę w tym aspekcie odgrywa rozwój biologiczny, umysłowy i społeczny. Podatność na zmiany przejawia również motywacja w uczeniu się języka obcego, której wyznacznikami są właściwości wiekowe uczniów i poziom zaawansowania językowego. Zabawa w wieku przedszkolnym, nauka pojmowana jako zamierzone uczenie się w młodszym i starszym wieku szkolnym decydują o zmianach w strukturze motywacji do nauki języka obcego. Motywy zabawowe zastępowane stopniowo przez motywy ambicjonalne, komunikatywne i społeczno-poznawcze zmieniające się z wiekiem, przesuwają ważność samego procesu uczenia się na jego rezultaty. Nauka skoncentrowana na poznawaniu języka ustępuje miejsca uczeniu się skoncentrowanemu na aspekcie praktycznym w postaci spontanicznego posługiwania się przyswojonym językiem.

      Ze zmiennością motywacji związana jest również jej intensywność, której poziom zmienia się wskutek oddziaływania na psychikę ucznia szeregu czynników: psychologicznych, dydaktycznych i środowiskowych. Najważniejszy wpływ na motywację przypisuje się czynnikom dydaktycznym, obejmującym wszelkie czynności nauczyciela ukierunkowane na wywołanie poczucia w uczniu sukcesu, który jest nieodzownym czynnikiem pobudzającym i utrzymującym aktywność.

      Intensywność motywacji jest również zdeterminowana przez właściwości wiekowe uczniów. Wysoki poziom motywacji u uczniów w młodszym wieku szkolnym znacznie obniża się w okresie ich wstępowania w okres dojrzewania. Zjawisko to spowodowane jest zachwianiem równowagi emocjonalnej i psychicznej i ogólnym pohamowaniem spontaniczności i bezkrytyczności językowej. Podobnie czas trwania nauki języka obcego i związana z nim zmienność ważności motywów ma również decydujący wpływ na poziom intensywności motywacji.     

      Najważniejsze typologie motywacji często są przedstawione w formie opozycyjnych względem siebie par. Główny podział motywacji obejmuje motywację pierwotną i wtórną. Motywacja pierwotna, zwana również prymarną, wynika z instynktownej potrzeby komunikowania się mającej na celu zaspokojenie podstawowych potrzeb życiowych. Ten rodzaj motywacji przypisany jest procesowi przyswajania języka ojczystego lub języka drugiego, tj. przyswajanego już w środowisku dwujęzycznym, emigrantów. Natomiast szkolna nauka języka obcego wiąże się bardziej z motywacją wtórną, inaczej sekundarną, która jest słabsza od pierwotnej, ponieważ uczący się zaspokaja swoje podstawowe potrzeby komunikacyjne z pomocą języka ojczystego.

      Wyróżnia się motywację ogólną i szczegółową. Pierwsza nazywana jest abstrakcyjnie „daleką", z uwagi na bardzo daleki cel, do którego uczeń dąży. Celem w tym przypadku może być znajomość języka obcego umożliwiająca czytanie obcojęzycznych dzieł literatury. W opozycji do motywacji ogólnej występuje motywacja szczegółowa, zwana też sekundarną, której podłożem są potrzeby życia codziennego. Będąc określona „konkretną", odnosi się ona do sprecyzowanych i bliskich celów, często wzmocniona przez nastawienie emocjonalne. Cel rozumiany jest tutaj jako otrzymanie dobrej oceny, wyróżnienie przez nauczyciela lub rodziców.